اگر روند گسترش یک بیماری مسری به خودی خود رها شود، تعداد مبتلایان به آن در هر روز به صورت تصاعدی زیاد میشود و طی مدت کوتاهی جمعیت قابل توجهی را گرفتار می‌کند. مدل‌سازی‌ها و بررسی‌ها نشان داده که بهترین راه برای جلوگیری از شیوع افسارگسیخته بیماری، اصلاح رفتارهای فردی و اجتماعی است. در حوزه فردی، نکاتی مانند شستن دست‌ها در فواصل کوتاه و در حوزه اجتماعی، دوری از اماکن و برنامه‌های پر تجمع بسیار موثر است.
برای درک بهتر اثر دوری‌گزینی از تجمعات، شبیه‌سازی مدلی را در این نوشته برایتان به تصویر می‌کشم. فرض کنید که فرد مبتلا (به رنگ قرمز) در تماس با افراد سالم (به رنگ سبز) قرار بگیرد و او را بیمار کند.
همانطور که مشاهده می‌کنید، در زمان تمام جمعیت پنج نفره فرضی ما مبتلا می‌شوند.
در واقعیت، بیماران پس از مدتی بهبود پیدا می‌کنند (به رنگ بنفش) و پس از آن نه کسی را مبتلا می‌کنند و نه اینکه دوباره مبتلا می‌شوند.
حالا ببینیم که شیوع بیماری در یک جمعیت ۲۰۰ نفره چطور رخ می‌دهد. فرض کنیم که یک نفر در این شهر بیمار است و افراد به صورت تصادفی در جهات مختلف حرکت می‌کنند.
می‌بینید که خیلی سریع، تعداد مبتلایان به حداکثر می‌رسد و پس از آن با بهبود افراد، تعداد مبتلایان هم کاهش مییابد.
برای کم کردن سرعت شیوع بیماری، فرض کنید که قرنطینه محدودی را به ناحیه شناسایی شده اولین مورد ابتلا اعمال کنیم.
همانطور که می‌بینید این کار به کنترل کامل بیماری منجر نمی‌شود. در واقعیت، بعضی از مردم برای کارشان مجبورند که محدوده قرنطینه را ترک کنند، نمی‌توان همه مسیرهای مواصلاتی را بست و باید اقلام ضروری افراد در قرنطینه را به آنها رساند. به گفته برخی از دانشمندان، قرنطینه کامل به ندرت قابل اجراست و موثر هم واقع نمی‌شود.
راه دیگری که برای کنترل بیماری موثرتر است، تشویق مردم به دوری از تجمعات و ماندن در خانه و دوری کردن از تماس با دیگران است. هر چه مردم تحرک و تعامل کمتری در جامعه داشته باشند، فرصت‌های انتقال ویروس کمتر میشود.
با اینحال بعضی از افراد مجبورند که از خانه خارج شوند و بعضی هم توصیه‌های بهداشتی را جدی نمی‌گیرند. شاید این افراد خودشان مبتلا نشوند، اما حتما به گسترش ویروس کمک می‌کنند.
ببینیم که اگر یک چهارم جمعیت فرضی ما به حضورشان در جامعه ادامه دهند، با وجود در خانه ماندن بقیه افراد، بیماری چطور گسترش پیدا می‌کند.
نتیجه هنوز هم مطلوب نیست.
برای اِعمال کنترل بیشتر، دولت و مردم می‌توانند اماکن عمومی و مراکز تجمع جمعیت را محدود یا تعطیل کنند. برای اینکه اثر این محدودیت‌ها را مشاهده کنیم، فرض می‌کنیم که از هر هشت نفر، فقط یک نفر بتواند آزادانه حرکت کند.
نتیجه این محدودیت به مراتب پذیرفتنی‌تر از حالات قبل است.
بنابراین، هر چه مردم در دوری‌گزینی از تجمعات جدی‌تر و مصمم‌تر عمل کنند، کنترل بیماری سرعت بیشتری پیدا کرده و مدت زمان درگیری و میزان خسارات جانی و مالی ناشی از گسترش کنترل نشده بیماری کمتر خواهد شد.
این مطلب در ۲۸ اسفند ۹۸ُ توسط رضا میرفتاح، از مقاله نشریه واشنگنتن پست برداشت شده است
یادداشت مترجم: مدل ارائه شده در این نوشتار، بسیاری از پیچیدگی‌های بیماری کوید-۱۹ را لحاظ نکرده و برای توضیح کلیت موضوع شیوع در آن ساده‌سازی‌های زیادی انجام شده است. مثلا هنوز اثبات نشده که آیا یک بار ابتلا به این بیماری، فرد را در برابر ویروس ایمن می‌کند یا خیر. یا مثلا تعداد افرادی که ممکن است در هر روز توسط یک نفر مبتلا شوند، وما مشابه این مدل نیست.
درباره این سایت